صنعت بیمه در معرض بادهای شدید تغییر/سارا حقیقی‌وند

آیین-فدراسیون بیمه کشورهای عربی اخیرا با برگزاری کنفرانس GAIF 2016 که با همکاری اتحادیه بیمه‌گران لبنان برگزار شد؛ توانست با برنامه‌ریزی دقیق فرصت بی‌نظیری را برای شبکه‌سازی و همکاری صنعت بیمه اعراب از طریق جمع کردن 1400 نفر از برترین‌های بیمه دنیا در زیر چتر خود، فراهم کند. یکی از گزارش‌های عرضه شده در کنفرانس، گزارش A.M.BEST از وضعیت منطقه منا (کشورهای خاورمیانه و آفریقا) بود.

 

 

متن یادداشت سایت تحلیلی- خبری آیین به قلم سارا حقیق وند عضو انجمن حرفه ای صنعت بیمه و مشاور امور تشکل‌ها و همکاری‌های بین‌المللی سندیکای بیمه‌گران ایران، با عنوان «عصبیت عامل مهجور ماندن صنعت بیمه» و به نقل از دنیای اقتصاد به شرح ذیل است:

 

شواهد و برآوردها نشان می‌داد که قیمت پایین نفت و بی‌ثباتی سیاسی کشورهای خاورمیانه و آفریقا (منطقه منا) در سال‌های آینده هم ادامه خواهد داشت و بازارهای بیمه را متاثر از خود خواهد کرد. هرچند قیمت نفت پس از رسیدن به کمترین سطوح خود در ژانویه 2016، اندکی احیا شد، بازگشت قیمت‌ها تنها تا سطح 40 دلار در هر بشکه بود (آوریل 2016) و عوامل بالقوه زیادی هستند که مانع از افزایش بیشتر این قیمت‌ها می‌شوند. کاهش تقاضای اقتصادهای نوظهور، افزایش استخراج نفت شیل و بازگشت ایران (به‌عنوان یک تولیدکننده بزرگ نفت) به بازارهای جهانی و همچنین نگرانی کاهش قیمت به خاطر کاهش تقاضا و افزایش عرضه جهانی این محصول از مهم‌ترین این دلایل است.

 

اقتصادهای منا در سال 2008، قدرت خود را در تحمل بحران مالی جهانی نشان دادند، با این حال و با توجه به آنکه نفت و فرآورده‌های نفتی، بنیان بسیاری از آنها است، اثر و شدت دوره‌های طولانی از سطوح قیمتی پایین برای سوخت‌های هیدروکربنی بر این کشورها، می‌تواند بسیار زیاد باشد. بهترین استفاده‌ها را می‌توان از متدولوژی‌ها و مدل‌های ریسک یک کشور انجام داد و معیارهای خاص آن کشور را به دست آورد. به این صورت می‌توان کیفیت عملیات بیمه‌گرها (شرکت‌های بیمه) را در یک کشور مشخص ارزیابی کرد. به‌طور کلی، ریسک‌ها و مخاطرات را در سه دسته قرار می‌دهیم: ریسک‌های اقتصادی، ریسک‌های سیاسی و ریسک سیستم مالی. ریسک سیستم مالی هم به نوبه خود به دو بخش تقسیم می‌شود: ریسک‌های سیستم مالی بیمه‌ای و غیربیمه‌ای. افزایش عمومی بی‌ثباتی منطقه‌ای و استمرار سطوح پایین قیمت نفت باعث شده که سطح ریسک برای بسیاری از کشورهای منا افزایش یابد، با این حال، مطالعات نشان می‌دهد نگاه کشورها به این موضوع و سیاست‌هایشان برای مدیریت شرایط، با یکدیگر تفاوت دارد. درحالی‌که اثرات کوتاه‌مدت بی‌ثباتی سیاسی و ریسک‌های اقتصادی و سیستم‌های مالی مرتبط با آن، برای بیمه‌گران منطقه قابل تحمل است، ادامه یافتن این شرایط دشوار، نیازمند آن خواهد بود که در نهایت شرکت‌ها اقدام به افزایش قابلیت مدیریت ریسک خود و در پیش گرفتن اقدامات حرفه‌ای در این زمینه کنند.

 

بسیاری از بیمه‌گرهای منطقه که ازسوی A.M.Best رتبه‌بندی شده‌اند، به خوبی نسبت به این مسائل آگاهی کسب کرده و رویکردی فعالانه (در مقابل منفعلانه) و مستمر برای تغییر روش‌های مدیریت ریسک خود در پیش گرفته‌اند. A.M.BEST در بخش دیگر گزارش خود درخصوص کنترل‌های اثربخش توضیح داد: زمانی که بحث تعیین حق بیمه برای سیاست‌های بلندمدت مطرح می‌شود، برآورد نرخ تورم (تصور ذهنی از تورم) اهمیت زیادی می‌یابد و این مساله (برآورد تورم) می‌تواند بر کل ارزش‌های بیمه شده در گذر زمان هم اثر بگذارد. علاوه‌بر آن، ادعاها و هزینه‌های یک بیمه‌گر هم نسبت به تغییرات تورم بسیار حساس است و می‌تواند به آسانی تعیین‌کننده سودآور بودن یا زیان‌ده بودن فعالیت آن بیمه‌گر باشد. از طرفی، این نوع از محیط پیرامونی باعث می‌شود که در زمان تعیین استراتژی سرمایه‌گذاری موثر، مخاطرات و چالش‌های بیشتری پیش روی بیمه‌گر ترسیم شود. درک ریسک‌های عملیاتی در جوامعی که سطوح بالاتری از ریسک (از جمله نوسانات نرخ ارز، رده دارایی‌های غیرنقد و غیرقابل تبدیل به نقدینگی، نوسانات بازار سرمایه‌گذاری، تورم بالا و فضای نامناسب کسب‌وکار) را در خود دارند، تنها بخشی از این چالش است. رویکرد مدیریت ریسک بیمه‌گرها، در مرحله بعد با محک اصلی مواجه می‌شود: زمانی که بحث اقدام عملی مطرح می‌شود. یک بیمه‌گر باید بتواند اقدامات، اعمال و روش‌های انجام کار را به شیوه‌ای تقویت و چابک‌سازی کند که آن بیمه‌گر را برای پیشگیری از اتفاقات و نیروهایی که می‌توانند کسب درآمدها و سرمایه شرکت را به خطر اندازند، توانمند کنند. با این حال، به همان اندازه که داشتن تمهیدات و اقدامات کنترلی کافی نیاز را مدنظر قرار داده است، قوی‌ترین بیمه‌گرها آنها هستند که یک قدم فراتر رفته و برنامه‌هایی برای رویدادهای پیش‌بینی‌نشده و اضطراری تدوین می‌کنند.

 

به نظر می‌رسد که بیمه‌گرهای منا، به اندازه کافی در مقابل بحران‌ها مقاوم هستند هرچند قدرت، عملکرد و تراز تجاری بیمه‌گرهای مختلف منطقه منا با یکدیگر یکسان نیست، با وجود سطح پایین قیمت نفت و ادامه یافتن بی‌ثباتی‌های سیاسی، در میان‌مدت و بلندمدت نمی‌توان به راحتی به عملکرد کنونی بیمه‌گرها ادامه داد. تاکنون بیمه‌گرهایی که توسط A.M.Best رتبه‌بندی شده‌اند، به خوبی توان تاب‌آوری خود را در مقابل شرایط چالشی بازار نشان داده‌اند. با این حال، باید توجه داشت که پایین ماندن سطح قیمت نفت می‌تواند رشد بیمه را با مانع روبه‌رو کند و بر درآمدهای آن هم اثر منفی بگذارد. با این حال، کارشناسان A.M..Best معتقدند زوال بازار به صورت ناگهانی نخواهد بود و به همین دلیل است که بیمه‌گرها برای انطباق خود با شرایط و در پیش گرفتن استراتژی‌های مناسب زمان کافی دارند و توانمند می‌شوند. از طرفی بیمه‌گرهای منطقه منا، از وضعیت مناسبی در ترازهای تجاری خود برخوردار هستند و به همین دلیل دست کم در کوتاه‌مدت تا میان‌مدت می‌توانند کمبودهای بازار را به خوبی جذب کنند. دنیس کسلر، رئیس هیات‌مدیره SCOR درخصوص وضعیت صنعت بیمه منا تعبیر جالبی دارد. «چراغ کمربند ایمنی روشن شده است» و دلیل آن هم نوسانات اقتصادی، مالی، ژئوپلیتیک و قانون‌گذاری است که دورادور صنعت بیمه را احاطه کرده است اما با این حال، فرصت‌های کافی برای شرکت‌ها وجود دارد که بتوانند خودشان را از مرکز توفان نجات دهند. البته کسلر معتقد است، بادهای موافق قوی‌تر از بادهای روبه‌رو هستند و به همین دلیل اگر مدیری به اندازه کافی باهوش باشد می‌تواند شرکت خود را ازاین مخمصه نجات دهد.