چگونه می‌توانیم تقاضای مردم برای پوشش‌های بیمه‌ای را افزایش دهیم؟ / پرویز خسروشاهی
آیین - فقدان اهتمام جدی به رعایت اصول حاکمیت شرکتی و غفلت از تحقیق و توسعه در موسسات بیمه از دیگر معضلات طرف عرضه صنعت بیمه کشور است که موانع توسعه بازار بیمه را تقویت می‌کنند.
متن یادداشت سایت تحلیلی- خبری آیین به قلم پرویز خسروشاهی قائم مقام بیمه مرکزی با عنوان «چگونه می‌توانیم تقاضای مردم برای پوشش‌های بیمه‌ای را افزایش دهیم؟» و به نقل از کانال تلگرامی ایشان به شرح ذیل است:
شنبه هفته گذشته در پانل ویژه هفتمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت یکپارچه ریسک سوانح تحت عنوان "سوانح و توسعه؛ حرکت به سوی جامعه آگاه" که در اصفهان برگزار می‌شد، به همراه چند تن از کارشناسان و مدیران ارشد بیمه از کشورهای اروپایی و آسیای جنوب شرقی حضور داشتم. سوال اول پانل این بود که چگونه می‌توانیم برای ریسک تقاضا ایجاد کنیم؟(چگونه می‌توانیم تقاضای مردم برای پوشش‌های بیمه‌ای را افزایش دهیم؟)
پاسخ اعضای خارجی پانل به این سوال عمدتاً بر محور مشتری‌مداری و تنوع‌بخشی به محصولات بیمه‌ای با تأکید بر استفاده از فن‌آوری‌های نوین استوار بود. من سوال مذکور را با نگاه به بازار بیمه ایران پاسخ دادم:
با توجه به اینکه بازار بیمه ایران ظرفیت‌های استفاده نشده و بالقوه وسیعی دارد، بنابراین در بررسی عوامل مؤثر بر ایجاد تقاضا برای ریسک، نخست بایستی بر موانع توسعه تقاضای بیمه تمرکز کرد. موانع توسعه تقاضا برای ریسک در ایران در هر دو طرف عرضه و تقاضا قابل شناسایی است. در طرف عرضه، خدمات‌رسانی مطلوب بخصوص در زمان پرداخت خسارت چالش عمده به شمار می‌رود. سه فاکتور مهم
- محدودیت در بازدهی و سودآوری،
- محدودیت در توانگری
- و نقص در ارزیابی ریسک؛
از موانع اصلی خدمات‌رسانی مطلوب در صنعت بیمه و در نهایت مانع توسعه مورد انتظار تقاضا برای بیمه محسوب می‌شود که فضای نامساعد کسب و کار در محیط اقتصاد کلان باعث ایجاد و پایداری این سه فاکتور شده است. همچنین فقدان اهتمام جدی به رعایت اصول حاکمیت شرکتی و غفلت از تحقیق و توسعه در موسسات بیمه از دیگر معضلات طرف عرضه صنعت بیمه کشور است که موانع توسعه بازار بیمه را تقویت می‌کنند. در طرف تقاضا، دو عامل مهم
- اقتصاد دولتی و نفتی
- و پایداری تورم دو رقمی؛
موانع عمده توسعه بازار بیمه ایران هستند. عمق و گستره دولتی و نفتی بودن اقتصاد ایران در کنار تورم بالا، باعث شده عوامل اقتصادی و غیراقتصادی بجای انتقال ریسک به بیمه‌ها، آنرا نزد خود نگهدارند. در کنار این عنصر کلیدی، پایین‌بودن آگاهی‌های عمومی و نگاه خاص جامعه ایرانی به حوادث خطرآفرین، فرهنگ بیمه را در کشور در سطح پایین نگاه داشته و مانع توسعه تقاضای بیمه در حد مورد انتظار شده است.
سوال بعدی پانل این بود که افزایش آگاهی‌ها و مهارتهای مردم در ارتباط با فناوری‌های نوین، چه کمکی به آنان در زمینه تقاضای ریسک خواهد کرد و بیمه چه کمکی می‌تواند به مردم و اقتصاد کشورها بکند، تا به نحو بهتری ریسک‌های جامعه مدیریت شود؟ بنده پاسخ خود را بر بخش دوم این سوال متمرکز کردم:
بیمه در تمامی مراحل مدیریت ریسک کاربرد وسیع و مؤثری دارد چون بیمه در کلیه مراحل قبل از وقوع حادثه و پس از وقوع حادثه می‌تواند تعیین کننده باشد. کارکرد بیمه در مواجهه با ریسکها در چهار محور قابل طبقه‌بندی است:
۱)کنترل ریسک: با کنترل ریسک از یکسو فعالیت تحت پوشش بیمه(مثلاً ساخت واحد مسکونی)، با نظارت و کنترل بیمه‌گر انجام می‌شود و از این طریق کیفیت، مقاومت و ایمنی محصول آن فعالیت ارتقا می‌یابد و از سوی دیگر بهره‌بردای از محصول نیز تحت نظارت بیمه‌گران صورت پذیرفته و نگهداری از آن بر اساس اصول صحیح انجام می‌گیرد. بدین ترتیب بیمه‌ها می‌توانند مستقیماً بر شدت و وسعت خسارات ناشی از سوانح اثرگذار باشند چون هدف از کنترل ریسک توسط بیمه‌گر، کاهش احتمال وقوع خطر و یا کاستن از میزان خسارت‌های احتمالی است. یکی از مشکلات مهمی که در بازار کالاها و خدمات وجود دارد اطلاعات نامتقارن است. این مسأله باعث می‌شود مصرف‌کننده یا هزینه زیادی بپردازد یا اینکه کالا و خدمت بی‌کیفیتی خریداری کند. حضور بیمه‌گران در فرآیند تولید و عرضه کالاها و خدمات گوناگون، تا حد زیادی این مشکل را کنترل و کاهش می‌دهد و از این طریق بر کیفیت زندگی و کارایی بازارها تأثیر قابل توجهی خواهد داشت.
۲) با انجام ارزیابی ریسک توسط بیمه‌گر، تولیدکنندگانی که محصولات و سازه‌‌‌های بی‌کیفیت و غیرمقاوم و غیرایمن تولید می‌کنند از بازار خارج خواهند شد، چرا که چنین تولیدکنندگانی باید یا کار خود را بدرستی انجام دهند یا اینکه حق بیمه بسیار بالایی برای خرید بیمه‌نامه مسوولیت بپردازند که چون از عهده آن بر نخواهند آمد از بازار خارج خواهند شد. از این طریق هم، کیفیت و مقاومت محصولات در بازار ارتقا می‌یابد و هم کیفیت زندگی بهبود پیدا می‌کند.
۳)جبران خسارت‌ها و بازسازی اموال آسیب دیده و بازگرداندن وضعیت اموال و اشخاص آسیب دیده به حالت قبل از وقوع حادثه از دیگر کارکردهای مهم بیمه است. این امر در ایجاد ثبات اقتصادی و اجتماعی نیز بسیار مؤثر است و باعث می‌شود که فعالیت اقتصادی و زندگی مردم در اسرع وقت به حالت طبیعی خود بازگردد.
۴)با جمع‌آوری حق‌بیمه‌ها، ذخیره و سرمایه‌گذاری آن، انباشت سرمایه در اقتصاد توسعه می‌یابد و منجر به رشد و توسعه اقتصادی و توسعه اشتغال و درآمدزایی برای مردم خواهد شد. امروزه موسسات بیمه از انواع مختلف، ده‌ها هزار میلیارد دلار در بازارهای مالی و کالایی جهان سرمایه‌گذاری کرده‌اند و بخش وسیعی از گردش مالی بخش‌های مالی و واقعی اقتصادها مربوط به بیمه‌هاست. بیمه‌های ایرانی نیز تنها با ضریب نفوذ بیمه کمتر از ۲ درصد، با منابع بیمه‌گذاران خود بالای ۱۶ هزار میلیارد تومان در اقتصاد ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
نظرات