چیدمان نیروی انسانی در صنعت بیمه چگونه است؟

آیین-چیدمان نیروی انسانی در صنعت بیمه چگونه است؟ / دو شرکت بیمه پیشتاز در دارا بودن نیروی انسانی شاغل در سال ۹۵ بیمه ایران ۴۱۹۵ نفر، بیمه مرکزی ۴۵۱ نفر و بیمه آسیا ۲۵۶۹ نفر نیروی شاغل داشته‌اند./ نیروی انسانی در بخش غیردولتی روندی رو به رشد داشته است

به گزارش سایت تحلیلی - خبری آیین و  به نقل از بیمه داری نوین ، ایجاد فضایی سالم و رقابتی در هر صنعت مقدم بر سایر موضوعات تاثیرگذار و یکی از مهم‌ترین ارکان در تشکیل ساختار تنومند و پویای آن است. بازیگرانی که در فضای سالم یک صنعت فعالیت کنند خود نیز در حفظ فضای حاکم بر آن تلاش می‌کنند چراکه مزیت ثبات بازار و قابل‌اعتماد و اتکا بودن آن در نهایت به بازیگران فعال در این اکوسیستم سرریز شده که این موضوع باعث شتاب گرفتن ماشین خلق ارزش در آن صنعت می‌شود. صنعت بیمه با توجه به ماهیت اطمینان‌بخشی و تکیه‌گاهی خود در اقتصاد، بازیگری تاثیرگذار است. صنعتی که نقش نیروی انسانی در آن نسبت به فاکتور سرمایه مهم‌تر بوده و تعیین‌کننده اصلی بازی محسوب می‌شود. هسته روند فعالیت در صنعت بیمه بر دوش نیروی انسانی است چراکه مراحل شناسایی، ارزیابی و مدیریت ریسک تماماً نیازمند نیروی انسانی ماهر و متخصص و به‌اصطلاح کاربر‌تر است.

 اولین انتقادی که شاید در ارتباط با سایر صنایع دامن‌گیر صنعت بیمه باشد، عدم درک درست از صنایع مقابل و غافل بودن از نیازهای اصلی آنها است. نوک پیکان انتقادها بی‌تردید به کم بودن نیروی متخصص و آشنا با خم‌و‌چم کار در این صنعت نشانه می‌رود. شاید سنجش کیفیت دانش نیروی انسانی فعال در صنعت بیمه چندان آسان نباشد اما آنچه در گزارش حاضر در پی آنیم بررسی کمیت نیروی انسانی در صنعت بیمه است.

صنعت بیمه کشور در سال ۹۱ معادل ۱۷هزار و ۶۲۱ نفر کارمند شاغل در خود جای داده است که این تعداد در سال ۹۵ به عدد ۱۸هزار و ۷۵۱ نفر رسیده است که حاکی از رشد ۶.۴درصدی در این بازه پنج‌ساله است. حق بیمه‌ای که در سال ۹۱ تولید شده معادل ۱۳۱هزار و ۵۶۷میلیارد ریال و در سال ۹۵ معادل ۲۸۰هزار و ۱۷۵میلیارد ریال گزارش‌شده است که رشدی حدود ۱۱۳درصد در بازه زمانی پنج‌ساله ثبت کرده است. اگر سال ۹۱ را به‌عنوان سال پایه در نظر بگیریم و تورم ثبت‌شده در بازه زمانی ذکرشده (مجموع تورم از سال ۹۲ تا ۹۵ معادل ۷۱.۲درصد بوده است) را اعمال کنیم، حق بیمه تولیدی در سال ۹۵ به عدد ۱۶۳هزار و ۶۵۴میلیارد ریال کاهش می‌یابد. در این پنج سال رشد حقیقی (بدون لحاظ تورم) حق بیمه تولیدی معادل ۲۴.۳۸درصد تخمین زده می‌شود.

همان‌طور که مشخص است تعداد نیروی انسانی با سرعت رشد حق بیمه تولیدی نتوانسته همراه باشد. هر چند رشد این دو نباید شبیه هم باشد اما زمانی که این صنعت در حال رشد و بزرگ شدن است انتظار می رود به منظور پاسخگویی به تعهدات بیشتری که پذیرفته شده عوامل در اختیار خود را افزایش دهد. یکی از دلایل عدم رشد متناسب می‌تواند حضور تکنولوژی و جایگزینی آن با نیروی انسانی باشد.

در سال ۹۵ بیمه ایران ۴۱۹۵ نفر، بیمه مرکزی ۴۵۱ نفر و بیمه آسیا ۲۵۶۹ نفر نیروی شاغل داشته‌اند. تعداد نیروی کار سایر شرکت‌ها در شکل نشان داده‌شده است(شکل۱). اعداد ذکرشده به آن معناست که بیمه ایران در سال ۹۵ سهمی ۲۲.۴درصدی و بیمه مرکزی ۲.۴درصدی از تعداد کارکنان کل صنعت را در اختیار داشته‌اند.

بخش دولتی ۲۷درصد و بخش غیردولتی ۷۳درصد از کل تعداد نیروی انسانی فعال در صنعت بیمه را به خود اختصاص داده‌اند. لازم به ذکر است در همین سال سهم بخش دولتی از حق بیمه تولیدی ۳۸ درصد و سهم بخش غیردولتی ۶۲ درصد گزارش‌شده است(شکل۲).

سهم بخش دولتی از حق بیمه تولیدی در بازه زمانی پنج‌ساله از عدد ۴۵.۵۶درصد در سال ۹۱ به عدد ۳۸درصد در سال ۹۵ کاهش‌یافته است. همچنین سهم این بخش از نیروی انسانی در همین دوره از ۲۸.۸درصد به عدد ۲۴.۸درصد کاهش داشته است. بخش غیردولتی توانسته سهم خود را به ‌مرور زمان افزایش دهد.

در سال ۹۱ سهم آن از حق بیمه تولیدی ۵۴.۴۴درصد و در سال ۹۵ عدد ۶۲درصد را ثبت کرده است. نیروی انسانی نیز در بخش غیردولتی روندی رو به رشد داشته است. در سال ۹۱ سهم ۷۱.۲درصدی و در سال ۹۵ سهم ۷۵.۲ درصدی را در خود جای‌داده است. با معیار سال ۹۵ بخش غیردولتی به ازای هر یک درصد سهم از بازار ۱.۲ درصد از سهم نیروی انسانی را در اختیار داشته که حاکی از سهم بالای اشتغال نسبت به بخش دولتی آن است(شکل۳).

از زاویه تحصیلات افراد شاغل در این صنعت باید گفت در سال ۹۵ معادل ۵۳درصد از کارکنان شاغل در بخش صنعت بیمه دارای مدرک لیسانس، ۱۹درصد دارای مدرک دیپلم و پایین‌تر، ۱۸ درصد فوق‌لیسانس و بالاتر و ۱۰ درصد داری مدرک فوق‌دیپلم بوده‌اند. با نگاهی به روند پنج‌ساله که در شکل چهار مشخص است سهم افرادی که دارای مدرکی پایین‌تر از لیسانس هستند در حال کاهش است و سهم افرادی که مدرک تحصیلی بالاتری از لیسانس دارند رو به افزایش است. می‌توان ادامه تحصیل کارکنان شاغل را یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد چنین تغییر و تحولی در مدارک تحصیلی نیروی انسانی این صنعت دانست.

 ۵۹ درصد این افراد در همین سال تا ۱۰ سال، ۲۵درصد از ۱۱ تا ۲۰ سال و ۱۶درصد بیشتر از ۲۰ سال سنوات خدمت داشته‌اند. همچنین ۶۸درصد کارکنان صنعت بیمه مرد و ۳۲درصد آنها زن بوده‌اند

چالش نیروی انسانی ماهر برای صنعت بیمه شاید بیش از هر صنعت دیگری به چشم آید. ماهیت این صنعت به صورتی است که باید با مسائل فنی سایر حوزه‌ها و صنایع دیگر آشنایی کافی داشته باشد. فرایند بیمه‌گری و شناسایی و ارزیابی ریسک در موضوعاتی که بیمه ورود پیدا می‌کند با خود انتظاراتی را به دنبال دارد. صنایع مختلف که از بیمه جهت انتقال ریسک خود کمک می‌گیرند انتظار دارند علاوه بر دریافت بهترین خدمت و با قیمت مناسب، ریسک‌شان را به درستی مدیریت کنند. مدیریت بی‌نقص و انجام درست مسئولیت سنگینی که بر دوش صنعت بیمه است، نیازمند نیروی متخصص و انباشت‌دانش به‌روز و قابل اتکا است. لذا صنعت بیمه لازم است با سرعت بیشتری مسیر توانمندسازی نیروی انسانی (از بعد کمی و کیفی) را دنبال کند.